Kłokoczka południowa (Staphylea pinnata L.), którą można spotkać na terenie lasów administrowanych przez Nadleśnictwo Tomaszów.

Kłokoczka południowa jest jednynym przedstawicielem swojej rodziny (Staphyleaceae) w naszym kraju. Spotykana jest raczej w południowej Europie (najliczniej w Bułgarii, Rumunii i na Węgrzech), a w Polsce osiąga swą północną granicę zasięgu. Kłokoczka południowa jest niewielkim krzewem (2 do 4 metrów wysokości) o gładkiej korze i liściach złożonych, składających się z 3-7 wąskojajowatych, drobnopiłkowanych listków. Kwitnie od maja do czerwca a jej drobne obupłciowe kwiaty, białe lub różowe, zebrane są w zwisające grona. Najciekawszym elementem tej rośliny są owoce, które przypominają twarde, brązowe kulki. Zamknięte są w 2-3 komorowych torebkach. Nasiona podobno są jadalne, a w smaku przypominają pistacje.

Kłokoczka na swych naturalnych stanowiskach rośnie wzdłuż potoków, na stokach, zboczach jarów i parowów. Jest rośliną ciepłolubną, bardzo wrażliwą na niedobór wilgoci i wybitnie wapieniolubną, rośnie tylko na glebach zasobnych w ten minerał.

Kłokoczka uważana była za święty krzew Słowian, Germanów i Celtów. Sadzona była na kurhanach i grobach. Wierzono, że ma magiczną moc odstraszania duchów, upiorów i demonów. U wielu plemion grzechotki zrobione z nasion kłokoczki uważane były za amulety chroniące właściciela. Amulety robiono też z drewna tego krzewu. Podobno istniał też ludowy przesąd, że zjedzenie kwiatu kłokoczki zjednuje miłość ukochanej osoby.
Wiara w nadprzyrodzone właściwości kłokoczki przeniknęła do świata chrześcijańskiego. Młode pędy kłokoczki wplatano do palm wielkanocnych, wykorzystywano też jej pędy i kwiaty do wiązek i wieńców kwiatów święconych w Oktawie Bożego Ciała. Z drewna kłokoczki robiono krzyżyki, które wieszano w domu, albo wbijano w narożniki pól, co miało chronić plony przed klęskami żywiołowymi. Z nasion kłokoczki oprócz grzechotek robiono też różańce, dlatego bywała nazywana "krzewem różańcowym".

Kłokoczka południowa jest od 1957 roku w Polsce objęta ścisłą ochroną gatunkową. Możliwe, że podczas Waszych wakacyjnych wędrówek spotkacie ją na swoim szlaku. Prosimy więc, pamiętajcie o tym fakcie!